MALEZYA EĞİTİM TARİHİ
Sömürge Öncesi
Malaya'ya sömürge ulaşmadan önce geleneksel dinî eğitim, kırsal kesimdeki insanların ihtiyaçları doğrultusunda, onların ihtiyaçlarına cevap verecek seviyedeydi. Sömürge dönemine kadar bölgede eğitim, yönetimden bağımsız dinî yapılar ve sultanlıklar dâhilinde verilmekteydi. Köylerdeki çocukların hemen hepsi altı yaşından itibaren istisnasız Kur'an eğitimi almaya ve Arap alfabesiyle yazılan Malay dilini okuma yazmayı öğrenmeye başlıyordu.
Malezya'da ilk sistemli eğitim, Arapça "kalma yeri" manasına gelen yerel dilde "pondok" olarak anılan okulların Malaka'da kurulması ile başlamıştır. Bu okulların, İslamiyet'in bölgede yayılmasında büyük rolü olmuştur. Bu okulların eğitim sistemi din ağırlıklı olmakla birlikte, okuma, yazma, ahlak, dövüş ve el sanatları derslerinide kapsamaktadır. Ayrıca, öğrencilerin hayatta kalma becerilerinin gelişmesi için tarım, balıkçılık ve avlanma dersleride bu eğitim sisteminde önemli bir yere sahiptir.
16. yüzyılın başlarından itibaren Portekizli sömürgecilerin dikkatini çeken Malaka, 10 Ağustos 1511 tarihinde Portekizli tarafından ele geçirildi ve bundan dolayı bölgenin eğitimdeki bu merkezi rolü Malaka'dan Açe Sultanlığı'na geçti. 19. yüzyıl başında Açe Sultanlığı Portekizlilerin ve ardından Hollandalıların saldırılarına maruz kaldı. Bunun sonucunda pondok okulları Patani'deki ulemanın çabalarıyla bu bölgede faaliyet göstermiştir. Pondok tarzı eğitim Patani, Kedah, Kelantan ve Terengganu'da halen devam etmektedir.
Sömürge Sonrası
İngilizler, Malayların eğitimine kademeli olarak müdahale etmişlerdir. Malezya'nın önde gelen liman kenti Penang'ın İngilizler tarafından işgal edilmesi neticesinde Malezya'da modern ve seküler eğitime başlanmıştır. Akabinde bölgede genellikle Malay olmayan topluluklara yönelik eğitim kurumları açılmıştır. Bu dönemde İngilizlerin bölgede açtığı ilk okullar Penang Free School ve Singapore Free School'dur.
İngilizlerin Malaylar için kurduğu okullar, başlangıçta halk tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Bunun en önemli sebebi ise bu okullarda çocuklara Hristiyanlığın aşılanacağı düşüncesiydi. Bunun üzerine İngilizler müfredata İslami eğitimi de içeren birtakım dersler ekleyerek Malayları bu okullara çekmeye çalışmıştır. Bu politika doğrultusunda Kur'an kursları da Malay okullarına dönüştürülmüştür. Fakat bu dönüşümden sonra müfredattaki İslami dersler giderek zayıflatılmıştır. Böylece seküler ve dinî eğitim şeklinde eğitimde ikilik meydana gelmiştir. 1874-1895 yılları arasında ise Selangor, Perak, Negeri Sembilan ve Pahang bölgelerinde dinî eğitim zamanla tamamen kaldırılmıştır. Fakat bu durum Malayların tepkisine neden olunca öğleden sonraları verilmek üzere okullara kısmi bir dinî eğitim müfredatı eklenmiştir.
Bağımsızlık Sonrası Eğitim
1957'deki bağımsızlıktan önce Malezya'daki eğitim sistemi 1951'de hazırlanan Barners Raporu olarak bilinen teklifle düzenlenmiştir. Ulusal eğitimle ilgili yapılan bu düzenleme, ilköğretimin altı yıl olması ve eğitim dilinin Malayca ve İngilizce olması gibi sebeplerle bilhassa Malay olmayan (Hintli ve Çinli) topluluklar tarafından eleştirilmiştir. Malay olanları daha üstün bir konuma getirdiği gerekçesiyle karşı çıkılan bu raporda yer alan İngilizcenin eğitim dili olarak kullanılması teklifi, 1952'de çıkarılan eğitim kanunu ile Çinlilerin protestolarına rağmen uygulamaya konmuştur. Ancak daha sonra İngiliz yönetimi bölgedeki etnik çatışmaları azaltmak için Malay okullarında çok dilli eğitime izin veren teklifi düzenleyerek Tamilce ve Çince dâhil üç dilli eğitimi uygulamaya koymuştur. 1955 yılında yeni bir du?zenlenmeye daha gidilerek Razak Raporu olarak adlandırılan teklif uygulamaya konulmuştur. Dönemin Malezya Eğitim Bakanı Tun Abdul Razak'a ithafla bu adla anılan düzenlemeye göre, ilkokul seviyesinde Malayca, İngilizce, Çince ve Tamilce dillerinde eğitim verilirken lise eğitim dili Malayca ve İngilizce olarak belirlenmiştir. Malaycanın eğitim dili olduğu okullar ulusal okul, Tamilce ve Çincenin eğitim dili olduğu okullar ise ulusal model okulları olarak kategorize edilmiştir. Ayrıca, Razak Raporu kapsamında en az 15 Müslüman çocuğun olduğu sınıflarda müfredata din dersi konulmuştur.
1961'deki Eğitim Düzenlemesi ise İslami eğitimin açısından bir dönüm noktası olmuştur. Bu kapsamda İslami eğitimin ulusal eğitim müfredatıyla birleştirilmiştir. Din dersleri ilköğretim ve lise seviyesindeki müfredatın önemli bir parçası haline gelmiştir. Bu politika Malayların Müslüman kimliğini yeniden keşfetmelerinde ve İslam'a daha fazla önem atfetmelerinde etkili olmuştur.
1970'lerde din eğitiminin didaktik yaklaşımla verilmesinin öğrencilerde bilginin özümsenmesinden ziyade sınavları geçme amaçlı bir ezbercilik yarattığı düşüncesiyle pratik bilgi ve uygulamaların daha yoğun olduğu bir içerik oluşturulması için düzenlemelere gidilmiştir. 1974'te eyaletlerin yönetiminde olan ilköğretim seviyesindeki İslami okulların federal yönetimin idaresine geçmiş ve 1976'da Eğitim Bakanlığı okul binalarında ibadet alanlarının açılması ile ilgili düzenlemeler getirmiştir. 1977'de İslami dersleri verecek öğretmenlerin eğitimi için bir kolej kurulmuştur. 1978 yılında da Dakwah (Davet) birimi kurularak bütün eyaletlerde bu birimin alt şubeleri oluşturulmuştur. Günümüzde Malezya'da dinî eğitim Ulusal Okullar (Sekolah Kebangsaan), Ulusal Dinî Liseler (Sekolah Menengah Kebangsaan Agama), Eyalet Dinî Okulları (Sekolah Agama Negeri) ve Halk Dinî Okulları (Sekolah Agama Rakyat/SAR) olmak üzere dört farklı şekilde verilmektedir.
GÜNÜMÜZ EĞİTİM SİSTEMİ
Genel Bilgi
Eğitime büyük önem veren ülkelerden biri olan Malezya'nın eğitim sistemi 6+5'dir. Okul öncesi Eğitim zorunlu olmasa da 4 yaşında başlamaktadır. İlk 6 yıl birinci kademe yani ilkokulu kapsamakta ve çocuk mevcut eğitim öğretim yılının Ocak ayının ilk günü altı yaşına girdiğinde başlamaktadır. 2015'ten önce sadece altı yıllık ilköğretim zorunluyken, 2015'ten sonra beş yıllık İkinci kademe eğitim de zorunlu hale getirilmiştir İkinci kademe, alt ortaöğretim (ortaokul) 3 yıl ve üst ortaöğretim ( lise ) 2 yıl olmak üzere toplam 5 yılı kapsamaktadır. Hükümet, ilköğretim düzeyinde altı yıl ve ortaöğretim düzeyinde beş yıl ücretsiz eğitim vermektedir. Öğrenciler üniversite eğitimlerine devam edebilmek için Lise eğitimlerinin sonunda ortak bir genel sınav olan Malezya Eğitim Sertifikası sınavına (Sijil Pelajaran Malaysia-SPM) girerler.
Eğitim Sisteminin Aşamaları
Malezya'daki devlet okulları üç etnik gruba hitap etmektedir. Bu etnik gruplar ülkenin nüfusunu oluşturan Malay, Çin ve Hint etnik gruplarıdır. Ulusal Okullarda Malayca eğitim, Ulusal Tip Okullarda ise Çince ve Tamil dilinde eğitim verilmektedir. Malay kökenli bir öğrenci ulusal okulların yanı sıra dilediğinde Çince eğitim veren bir ulusal tip okulda da eğitim görebilir.
Bakanlık, okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, lise ve yükseköğretim olmak üzere beş eğitim aşamasını denetlemektedir.
Malezya'da eğitim 6+3+2 formülüne göre yapılandırılmıştır. Birinci kademe 6 yıl süreli ilkokul (1. 2. 3. 4. 5. ve 6. sınıf), ikinci kademe 3 yıl süreli ortaokul (7. 8. ve 9. sınıf) ve üçüncü kademe 2 yıl süreli lise (10. ve 11. sınıf) olarak düzenlenmiştir. Malezya'da örgün eğitim, 6+ yaşında ilkokula başlama ile başlar. Bu başlangıç yaşı diğer gelişmiş ülkelerin eğitim sistemi ile uyumludur.
Örneğin, 1996 Eğitim Yasasında yapılan bir değişiklikle Malezya'da ilköğretim, 2003'ten beri zorunlu hale getirilmiştir. Malezya Eğitim Planı 2013-2025'te belirtildiği gibi, Hükümet 2015 yılına kadar hem ortaöğretim hem de lise eğitimini zorunlu kılmayı taahhüt etmiş ancak bu hedefi gerçekleştirememiştir. Mevcut yasaya göre sadece ilköğretim zorunludur.
Hükümet öğrenci kayıt sayısını artırmak için ailelere mali yardım girişimlerini her geçen gün geliştirmektedir. Bu girişimlerle birlikte eğitime erişimin genişletilmesi hedeflenmektedir. İlköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki devlet okullarına ve özel okullara kayıtlar istikrarlı bir şekilde artmıştır (2011'de sırasıyla %96 ve %91). Lise eğitimine kayıtlı öğrenci sayısı da zaman içinde önemli ölçüde artarak 1980'lerde %45'ten 2011'de yaklaşık %82'ye yükselmiştir.
Ayrıca özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için Özel Eğitim Kurumları bulunmaktadır ve Özel Eğitim Kurumları, okulun her kademesinde özel gereksinimli öğrencilere özel eğitim veren bir okuldur. Diğer öğrenciler gibi onlar için de ilkokul zorunludur. Bu Özel Eğitim Kurumları, doğrudan Malezya Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Bölümü (BPKhas) tarafından yönetilmektedir.
Malezya Ulusal Eğitim Sisteminin Yapısı
Okul Öncesi Eğitim
Malezya'da okul öncesi eğitim, 1996 tarihli Eğitim Kanunu (550 sayılı Kanun) hükümlerine göre Eğitim Sistemine dahil edilmiştir. Eğitim Bakanlığı'nın okul öncesi eğitimi, Malezya vatandaşı olan özel gereksinimli öğrenciler de dahil tüm öğrencilere eğitim deneyimi hazırlamak, gelişimin her alanında potansiyellerini geliştirmek, temel becerilerde ustalaşmak ve ilkokula başlamaya hazırlık olarak olumlu bir tutum aşılamak amacıyla yürütülmektedir.
Erken çocukluk eğitimi Malezya'da 0-4 yaş grubundaki çocukları kapsamaktadır ve zorunlu değildir. Ayrıca, bu yaş grubundaki çocukların eğitimi Aile ve Toplum Bakanlığı tarafından koordine edilmektedir. 0-4 yaş aralığını kapsayan okul öncesi eğitim (çocuk bakımı, kreşler), özel kuruluşlar tarafından sağlansa da bu kurumlar Eğitim Bakanlığının sorumluluğundadır.
Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi (ECCE) programları iki kategoriye ayrılır. Anaokulları 4 yaş ve üstü çocuklar içindir. Kreş merkezleri ise 4 yaş ve altı çocuklar içindir. Bir çocuğun fizyolojik ve psikolojik gelişimi ECCE'den önemli ölçüde etkilenmektedir. OECD (2011), araştırmanın okul öncesi eğitimi daha yüksek yaşam boyu kazanç ve diğer olumlu yaşam sonuçlarıyla ilişkilendirdiğini bulmuştur. Bu veriler ışığında bakanlık, anaokuluna erişimde her çocuğa eşit bir avantaj sağlamak için, 5 yaş ve üstü bütün çocukları anaokullarına kaydetmeyi hedeflemektedir.
Eğitim Bakanlığı, devlet destekli dini okullar (SABK), ulusal özel eğitim okulları, ulusal Çince ve Tamil yerel okulları (SJKC) ve ulusal okullar dahil olmak üzere birçok kurumda okul öncesi eğitim sunmaktadır. Bir sınıfta 25 öğrenciye, özel eğitim/entegrasyon sınıflarında ise 7 öğrenciye izin verilmektedir.
2011 yılı sonu itibarıyla 4 ile 5 yaş arası çocukların yaklaşık %77'si okul öncesi programa kaydolmuştur. Bu da 40.000 sınıfa kayıtlı 733 bin çocuğa tekabül etmektedir. Ayrıca, çok sayıda ulusal okul, düşük gelirli ailelerden gelen çocuklar için okul öncesi programları oluşturmuştur. Malezya'da okul öncesi eğitim kurumları, Eğitim Bakanlığı, KEMAS (Kalkınma Bakanlığı- Toplum Geliştirme Departmanı), MAIWP (Federal Bölge İslami Din Konseyi) ve JAIS (veya Selangor İslami Din Departmanı) gibi eyalet hükümetlerinin kontrolü altında yürütülmektedir.
Anaokullarında kayıtların artırılması ve kalitenin iyileştirilmesi
Bakanlık okul kayıtlarını artırmayı ve okul öncesi kaliteyi yükseltmeyi hedefleyerek ebeveynlere okul öncesi eğitimin avantajları konusunda bilgi ve mali destek sağlamaktadır. Bakanlık, bu destek programlarıyla erişim engellerini kaldırarak eğitime kayıt ve katılım sayısını yükseltmeyi hedeflemektedir.
Hükümet, özel ECCE (Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi) sektöründe profesyonellik standardını yükseltmek ve özel anaokullarının ulusal kalite standartlarına uymasını sağlamak için 2001 yılında bir ECCE Konseyini kurmuştur.
Ulusal Okul Öncesi Müfredatı tüm anaokulları tarafından takip edilmektedir. Bakanlık, öğretmenlerin uygun eğitim ve öğretim fırsatlarına erişimini sağlamak için Malezya Yeterlilik Kurumu (MQA) ve diğer devlet kurumlarıyla işbirliği içindedir.
Birinci Kademe Eğitim (İlkokul-Ortaokul)
Devlet Okulları
Malezya'da ilkokul eğitimi (birinci kademe) 6 yıllık eğitim öğretim dönemini ve ülkedeki 6+ yaş çocukları kapsamaktadır. Birinci kademe eğitim, okul öncesi eğitimin devamıdır. Öğrenciler okuma, yazma ve saymanın yanı sıra fen, beden eğitimi, İslam ve ahlak eğitimi gibi dersler görmektedir.
Ülkedeki ulusal okullar, birden fazla ırktan vatandaşlar için kurulmuştur. İlköğretimde Malay dili (Malayca) ağırlıklı eğitim veren ulusal okulların yanı sıra Çince ve Tamilce ağırlıklı eğitim veren ulusal tip okullarda mevcuttur. Malezya'nın nüfusunu oluşturan Malay, Çin ve Hint kökenli öğrenciler için kendi dillerinde eğitim olanakları sağlanmıştır.
Birinci kademe eğitim veren devlet okullarında ikili eğitim uygulaması vardır. Bu, aynı okulda ayrı öğrenci gruplarıyla sabah ve öğleden sonra yapılan eğitim ve öğretimdir. Ayrıca ülkede karma okullarının yanı sıra hem erkek öğrenciler hem de kız öğrenciler için özel okullar bulunmaktadır.
İlkokullarda Fen ve Matematik dersleri Malay dilinde öğretilmektedir. Fakat, İngilizce dersi tüm öğrenciler için zorunlu kılınmıştır. Ulusal okullarda Müslüman öğrenciler din dersleri alırken, Çin ve Hint kökenli öğrenciler ana dillerinde ustalaşmak için POL (Öğrencinin Kendi Dili) sınıflarına katılmak zorundadır.
Çin asıllı Malezyalı öğrencilere Çin kültürünü öğretmeyi amaçlamak için kurulan Çin Ulusal Tip Okullarında, Çinli olmayan çok sayıda öğrenci eğitim görmektedir. Ulusal okullarla karşılaştırıldığında, bugün Çin ulusal tip okulları ırksal olarak daha çeşitlidir.
Öğrenciler için uygulanan merkezi bir sınav bulunmamaktadır. Öğrenci birinci kademe eğitimini tamamladıktan sonra PBS (Okula Temelli Değerlendirme) ile ikinci kademe eğitim veren okullara yerleşmektedir.
Özel Okullar
Özel eğitim veya özel okullaşma, özel eğitim kurumları tarafından verilen eğitimdir. Özel eğitim kurumları (IPS) devlete ait kurumlar değildir ve özel sektör tarafından finanse edilmektedir. Özel ya da uluslararası okullarda ilkokul eğitimi 5 ile 6 yaş arası çocukları kapsamakta olup, bazı okulların inisiyatifine bağlı olarak eğitim yaşı değişiklik göstermektedir.
Özel okullar, uluslararası okulları, anaokulları, beceri gibi özel eğitim kurumlarında yer alan dil okulları, eğitim merkezleri, bilgisayar eğitim merkezleri, zihin geliştirme merkezleri Eğitim Bakanlığı'nın gözetimi ve sorumluluğu altındadır.
Malezya Eğitim Bakanlığı'na kayıtlı olması gereken özel eğitim kurumu türleri şunlardır;
- Özel İlköğretim ve Ortaöğretim
- Özel Dini İlköğretim ve Ortaöğretim
- Uluslararası Okullar
- Yabancı Okullar
- Özel Eğitim Okulları
Özel Eğitim İlköğretim Okulları
Malezya'da otizm, down sendromu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve disleksi gibi öğrenme güçlüğü olan öğrenciler, özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan öğrenciler arasındadır. Ayrıca fiziksel engelli, çoklu engelli, konuşma engelli, görme engelli, işitme engelli ve konuşma güçlüğü olan öğrencileri de içermektedir. Ebeveynler, STK'lar, Kadın, Aile ve Toplumu Geliştirme Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, İnsan Kaynakları Bakanlığı ve medya, özel eğitim alanındaki pek çok paydaştan sadece birkaçıdır. Çocukların eğitimi için destekçiler, kolaylaştırıcılar, savunucular ve dağıtım ortakları olarak bu paydaşların oynayacağı önemli roller vardır.
"Özel Eğitim" özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin özel eğitim okullarında, Özel Eğitim Programı veya Kapsamlı Eğitim Programı uygulayan normal okullarda okul öncesi, ilk, orta ve yükseköğretimde verilen eğitimi ifade etmektedir.
İşitme, görme ve/veya öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere yönelik okullar, özel eğitim okulları olarak bilinir. Sistem şu anda 28 ilkokul ve 5 ortaokuldan oluşmaktadır.
Özel Eğitim Entegrasyon Programı (SEIP), özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için özel sınıfları olan normal okullar. Şu anda sistemde bu türden 1.315 ilkokul ve 738 ortaokul bulunmaktadır. Ek olarak, normal sınıflarda özel ihtiyaçları olan bir ila beş öğrenciyi içeren kaynaştırma okulları olan kaynaştırma eğitim programları vardır.
Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Programı
Eğitim Bakanlığı, özel ihtiyaçları olan öğrencilerinin okulu bırakma sorununu ele almak için Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Programını oluşturmuştur. Aşağıdakiler mevcut eğitim programlarından bazılarıdır:
Özel İyileşme Programı
1960'lardan bu yana, Malezya Eğitim Bakanlığı tarafından temel okuma, yazma ve sayma becerilerinde uzmanlaşma gibi özel öğrenme güçlükleri yaşayan ilkokul öğrencilerine yardımcı olmak için Özel İyileştirme Programı uygulanmaktadır.
Temel becerilerde uzmanlaşmaya vurgu yapan Yeni İlkokul Müfredatı (KBSR), 1983 yılında Malezya eğitim sistemine girmiştir. Her ilkokulda oluşturulan Özel İyileştirme Programı aracılığıyla, sorunların çözülmesine yönelik çalışmalar yürütülmektedir.
Kapsamlı Eğitim Programı
"Kapsamlı Eğitim Programı", devlet veya devlet destekli okullarda özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler ve aynı sınıftaki diğer öğrencilerin katıldığı, özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere yönelik bir eğitim programını belirtmektedir.
Entegre Özel Eğitim Programı (PPKI)
1962'de İlköğretim ve Önleyici Yaygın Müfredatlar da engelli ilkokul öğrencileri için Entegre Özel Eğitim Programı (PPKI) tanıtıldı.1963 yılında ilk ve orta okullardan başlayarak işitme engelli öğrencilere özel eğitim Birleşme Planı dersleri verilmeye başlandı.1988'de Malezya Eğitim Bakanlığı, işitme engelli ve diğer öğrenme güçlüğü çeken ilkokul öğrencileri için ülkenin ilk sınıflarını başlattı. Bu program, tüm özel ihtiyaçları olan öğrenciler için kaliteli bir eğitime eşit erişim sağlamayı, yaşam kalitelerini artıracak bilgi ve yetenekler üretmek için mesleki eğitim yoluyla becerilerini ve öğrenme potansiyellerini geliştirmelerini sağlamayı, yetenek seviyelerini en üst düzeye çıkarmayı sağlar. Bu öğrencilerin Erken Müdahale Programına katılmalarını sağlamayı, yarı yetenekli gruplara dönüşme kapasitelerini artıracak ve daha sonra ülkeye katkıda bulunacak eğitim girişimlerinde yer alma şansı vermeyi ve potansiyel özel ihtiyaçları olan öğrencileri kaynaştırma sınıflarına yerleştirmeyi amaçlamaktadır.
Özel Eğitim Hizmet Merkezi (3PK)
Özel Eğitim Hizmet Merkezi (3PK), odyoloji, psikoloji, dil ve konuşma, mesleki terapi ve peripatetik alanlarında müdahale desteği, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetleri sunan yerel bir hizmet merkezidir.
Ülkedeki Örnek Dini Okullar;
Dini İlköğretim Okulları (SRAN)
Eğitim Bakanlığı yerine Eyalet Hükümeti tarafından kurulan, Devlet Dini Teşkilatları tarafından yönetilen ilköğretim okullarıdır. Bu okullar, ulusal müfredata ve KAFA/Eyalet müfredatına dayanır. Eyalet Hükümeti tüm mali desteği, öğretmenleri ve altyapı yardımını sağlamaktadır.
Halkın Dini Okulları (SAR)
Malezya'da Halkın Dini Okulu'nun (SAR) uzun bir tarihi vardır. Bu kurum yerel olarak desteklenen ve öğretmenler tarafından yönetilen küçük bir kuruluş olarak başlamıştır. Her eyalette bu dini okullar artmakta ve öğrenci sayısına bağlı olarak kurum genişlemeye devam etmektedir. Bu, Malezyalıların dini okullara artan taleplerini göstermektedir. Talepteki bu artışın, sadece akademik açıdan değil, aynı zamanda öğrencilerin ruhsal ve kişisel gelişimi açısından da toplumun bu kuruma olan güveninden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Devlet, Özel veya Uluslararası Okullara Kayıt
Özel, devlet veya uluslararası okulların tümü kayıt kabul etmektedir. Ebeveynler, istekleri doğrultusunda çocuklarını kayıt ettirecekleri okulları seçebilir. Devlet okulları için çevrimiçi kayıtlar mevcuttur, özel okullar için ise manuel kayıt da bir seçenektir.
Özel veya uluslararası okulları tercih eden veliler, bu kurumların öğrenci kabul prosedürlerine göre kayıt yaptırabilmektedir.
İlkokula Kayıt Oranlarının Artırılması
İlköğretime kayıt oranı neredeyse evrenseldir. Malezya nüfusun %5'i kayıt olmaya ikna edilmesi gereken kısımdır. Ek olarak, ilk aşamada okulu bırakma tehlikesiyle karşı karşıya olan öğrencileri okulda tutmak için daha fazla destek verilmesi gerektiği düşünülmektedir. Bakanlık, özellikle yerli ve diğer azınlık grupları ve özel ihtiyacları olan çocuklar için özel yatırımlar yapmayı planlamaktadır.
İkinci Kademe Eğitim (Lise vb.)
Malezya'da ikinci kademe eğitim, birinci kademe eğitimin devamıdır ve ikili eğitim sistemi uygulanmaktadır. İkinci Kademe Eğitim, 12-17 yaş aralığındaki öğrenciler için beş yıllık zaman dilimini kapsayan alt ortaöğretim (lower-secondary / Form 1-3) ve lise (upper-secondary / Form 4-5) olarak 2'ye ayrılmıştır. Üst ortaöğretim (lise) akademik, teknik, mesleki ve dini eğitim veren okulların bulunduğu iki yıllık eğitimden oluşmaktadır ve gençleri bir alana, mesleğe veya yükseköğretime hazırlayacak biçimde yapılandırılmıştır.
Malezya'da ikinci kademe eğitim veren çeşitli okullar vardır. Bunlar ; Ulusal Ortaöğretim (Günlük), Tam Yatılı Okul (SBP), Sanat Okulu, Spor Okulu, Din Ortaokulları (SMKA), MARA Bilim Koleji (MRSM), Teknik Okullar,Meslek Enstitüleri ve Devlet destekli Din Okullarıdır (SABK) .
Alt ortaöğretimden lise eğitimine devam edecek olan öğrencilere uygulanan merkezi bir sınav sistemi bulunmamaktadır. Öğrenci birinci kademe eğitimini tamamladıktan sonra PBS (Okul Temelli Değerlendirme) ile ikinci kademe eğitim veren okullara yerleşmektedir.
Malezya'da ikinci kademe eğitimin sonunda SPM (Malezya Eğitim Sertifikası) sınavı uygulanmaktadır. Öğrenciler SPM sınavından Tarih ve Malayca derslerinden geçer not alarak lise mezuniyet belgesi almaya hak kazanmaktadır. Tarih ve Malayca derslerinden geçer not alamayan bir öğrenciye lise mezuniyet diploması verilmemektedir.
Malezya'daki ulusal eğitim İngiltere'deki eğitim sisteminden modellendiği için üniversite öncesi program (pre-university) olarak adlandırılan "Form 6" sınıfları yaklaşık tüm okullarda bulunmaktadır. İkinci kademe eğitimi (3+2=5) tamamlayan, genel ve özel yeterlilik gereksinimlerini karşılayan öğrencilere, devlet destekli ikinci kademe eğitim kurumlarında bulunan Form 6'ya kaydolma seçeneği sunulmaktadır. Form 6, iki yıllık eğitim yılını kapsamaktadır.
Form 6 öğrencileri, Kamu Hizmeti Departmanı (PSD) ve Cambridge Assessment, İngiltere tarafından onaylanan Malezya Yüksek Okul Sertifikası (STPM) sınavlarıyla değerlendirilmektedirler. STPM sonucu ile öğrenciler üniversitelerde lisans eğitimine devam edebilmektedirler.
İkinci kademeyi din liselerinde tamamlayan öğrenciler de bir yıllık eğitimlerine devam ederek STAM - Sijil Tinggi Agama Malaysia (Malezya Yüksek Din Sertifikası) sınavına girmektedir. Sınav Malezya Eğitim Bakanlığı tarafından yapılmakta ve sınav eğitim dili tamamen Arapçadır. Bu sınav, öğrencilerin Mısır'daki Al-Azhar Üniversitesi'nde ve bazı yerel üniversitelerde lisans programına kabul edilmeden önce Devlet Din Liseleri ve Halk Din Liseleri, kolejler ve özel kurumlar gibi okullardaki başarılarını test etmeyi amaçlamaktadır.
Özel yada uluslararası okuldan mezun olan öğrenciler ise İkinci kademe eğitimden sonra Cambridge I.G.C.S.E. (Uluslararasi Genel Ortaöğretim Sertifikası) sınavına girmektedir. Devlet lisesinde eğitim gören bir öğrencinin SPM sınavı yerine I.G.C.S.E sınavına girmesi de mümkündür. I.G.C.S.E sınavına British Council gibi sınav merkezlerinde girilmektedir.
Öğrencilerin sınıf içi sınav sonuçlarına ve değerlendirmelerine SAPS Ibu Bapa (Sınav Analiz Sistemi) modülünden erişim sağlanmaktadır.
Ülkede ikinci kademeyi kapsayan 2.450 adet eğitim kurumu bulunmaktadır.
Yükseköğretim Sistemi
Malezya'da yükseköğretim 17 yaş üzeri bireyleri kapsamaktadır. Ülkede yükseköğretim kademeleri ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora programlarından oluşmaktadır. Malezya'da yükseköğretim kamu ve özel olarak 2'ye ayrılmıştır. Yükseköğretim kurumları Malezya Yükseköğretim Bakanlığı (MOHE) tarafından yönetilmektedir. Öğrenci Kayıt Yönetimi Departmanı (BPKP), Malezya Eğitim Bakanlığı'nın (MOE) Yükseköğretim Departmanı bölümlerinden biridir ve Devlet Üniversiteleri (UA), Teknik ve Mesleki Enstitüler, Kolejler ve Kamu Becerileri Eğitim Enstitüleri için hazırlık, ön lisans ve sertifika programlarının giriş başvurularını koordine etmektedir. Yükseköğretime devam etmek isteyen öğrenciler için devlet üniversiteleri, özel üniversiteler, kolejler, teknik ve meslek enstitüleri gibi kurumlar bulunmaktadır.
Devlet üniversiteleri aday öğrencileri SPM, STPM, STAM ve I.G.C.S.E. gibi sınavlarla kabul etmektedir. Ülke 'de üniversiteye girişin öğrenci başarısı dışında sosyal, kültürel veya coğrafi bir dinamiği yoktur.
SPM veya I.G.C.S.E sınavından en az 3 dersten 50 puan ve üzeri not alan öğrenci üniversiteye girmeye hak kazanmaktadır. Alanlar üniversite tarafından öğrencinin notlarına göre belirlenmektedir. Matematik sınav sonucu düşük olan bir öğrencinin bilişim teknolojileri alanlarını seçmesi mümkün değildir.
Ülke'de lisans programları 1+3 (Hazırlık + Lisans) sistemi yada 2+2 (Önlisans + Lisans) sistemi ile dört yılda tamamlanmaktadır. Ayrıca, tıp, diş hekimliği gibi uzmanlık gerektiren bölümler beş ve üzeri yılları kapsayabilmektedir.
Özel üniversiteler tüm öğrenciler için ücretlidir. Fakat, Malezyalı öğrenciler yabancı uyruklu öğrencilere göre daha az ücret ödemektedir.
Malezya'da 20 devlet üniversitesi, 50 özel üniversite, 34 özel üniversite kolejleri ve 10 yabancı üniversite kampüsü bulunmaktadır.
Eğitim Öğretim Kademeleri Arasındaki Geçiş ve Değerlendirme Sistemleri
İlkokul ve ortaokul kademeleri arasında uygulanan merkezi sınavlar bulunmamaktadır. İlkokul ve ortaokullarda Okul Temelli Değerlendirme (PBS) sistemi uygulanmaktadır. PBS, akademik ve akademik olmayan 2 bileşenden oluşur.
1-Akademik bileşenler;
- Sınıf içi aktiviteler ve sınav değerlendirmelerinden oluşur.
2- Akademik olmayan bileşenler;
- Fiziksel Aktivite, Spor ve Ortak Müfredat Değerlendirmesi (PAJSK) ve Psikometrik değerlendirmesinden oluşturur.
Ortaöğretim seviyesinin sonunda öğrencilere dört (4) değerlendirme raporu verilmektedir. Bunlar;
1. Sınıf Değerlendirme Raporu,
2. PT3 (Ortaöğretim Değerlendirmesi) Raporu,
3. PAJSK Raporu ve
4. Psikometrik Raporudur (öğrencinin yetenek ve becerilere uygunluğunun değerlendirilmesi).
Ortaöğretimin sonunda uygulanan Sijil Pelajaran Malezya (SPM) sınavı sadece devlet okulları için uygulanan üniversiteye geçiş için zorunlu merkezi bir sınavdır. SPM sınavı Malayca, İngilizce, Matematik, Tarih, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler gibi dersleri kapsamaktadır. Lise mezuniyet diploması almak için öğrencinin Malay dili ve Tarih dersinden geçer not alması zorunludur.
Devlet ve devlet destekli dini okullarda SPM sınavına giren öğrenciler ise temel derslerin yanı sıra din ağırlıklı derslerinde sınavlarına girmektedir. Arapça, İslam Şeriat Eğitimi, Kur'an ve Sünnet Eğitimi gibi dersler.
SPM sonuçları ile öğrenciler Yükseköğretim Bakanlığı'nın Üniversite Alım Birimi (UPU) modülü üzerinden tercih yapabilmektedir.. Tercih yaptığı devlet üniversitesine girmeye hak kazanamayan öğrenciler, UPU tarafından belirlenen üniversitelere yerleştirilmektedir. UPU tarafından belirlenen üniversitelerde eğitimlerine devam etmek istemeyen öğrenciler, özel üniversite ve kolejleri tercih edebilmektedir.
Örnek SPM not sistemi aşağıdaki gibidir:
- 90 - 100 arası: Derece A+
- 80 - 89 arası: Derece A
- 70 - 79 arası: Derece A-
- 65 - 69 arası: Derece B+
- 60 - 64 arası: Derece B
- 55 - 59 arası: Derece C+
- 50 - 54 arası: Derece C
- 45 - 49 arası: Derece D
- 40 - 44 arası: Derece E
- 0 - 39 arası: Derece G
SPM sınavından başarı elde eden öğrenciler isteğe bağlı olarak mezun oldukları liselerde üniversite öncesi program (pre-university) olarak adlandırılan "Form 6" eğitimine devam edebilmektedir. İki (2) yıl süren bu eğitimin sonunda öğrenciler Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM ? Malezya Yüksek Eğitim Sertifikası) sınavına girmektedir.
Devlet ve devlet destekli din okullarında lise eğitimini tamamlayan öğrenciler ise isteğe bağlı olarak mezun oldukları liselerde bir (1) yıl eğitim alarak Sijil Tinggi Agama Malaysia (STAM - Malezya Yüksek Din Sertifikası ) sınavına girmektedir.
SPM, STPM ve STAM sınav sonuçları ile öğrenciler üniversitelerde eğitimlerine devam edebilmektedir.
Malezya'da sınıfta kalma uygulaması bulunmamaktadır.
Öğretmen Sayısı ve Kademelere Göre Dağılımı
-Anaokullarında toplam 9.237 öğretmen bulunmaktadır.
-İlkokullarda 68.664'ü erkek ve 166.406'sı kadın olmak üzere toplam 235.070 öğretmen bulunmaktadır.
-İkinci kademeyi kapsayan ortaöğretimde 50.599'u erkek ve 128.692'si kadın olmak üzere toplam 179.291 öğretmen bulunmaktadır.
Öğrenci Sayısı ve Kademelere Göre Dağılımı
2020 yılının istatiklerine göre, okul öncesi eğitim veren kurumlarda toplam 50,935 öğrenci bulunmaktadır. Birinci kademe olan ilkokullarda 1 milyon 406 bin 511 erkek ve 1 milyon 335 bin 484 kız olmak üzere toplam 2 milyon 741 bin 995 öğrenci bulunmaktadır. İkinci kademeyi kapsayan ortaokullar ve liselerde 989,911'i erkek ve 998,870'i kız olmak üzere toplam 1,988,781 öğrenci bulunmaktadır.
